1850 bet 1900

De Nuurdüütsche Bund is 1867/68 de Anfang vun dat Enn vun de staatlich‘ Sülwststännigkeit vun Mäkelborg. Gesetze rägeln, dat‘n frie wählen kann, wo‘n wahnen will, wegge Religion ‘n hett un wat för‘n Gewarw ‘n anmellen will. 1871 warden de beiden Deile vun Mäkelborg Part vun dat Düütsche Riek. De Konservativen, de Liberalen un de Sozialdemokraten strieden üm de Mandate in‘n Rieksdag.

Friedrich Franz II. regiert bet 1883 in Schwerin. Sien Soehn Friedrich Franz III. läwt de miehrste Tied in Cannes, wo hei 1897 starwt. För Friedrich Franz IV., de noch tau jung is, oewernimmt de Herzog Johann Albrecht bet 1901 dat Regieren. In Strelitz hett vun 1860-1904 Friedrich Wilhelm dat Seggen. Hei makt dat Land vun Schullen frie.

De Schipperie bläuht up un de Rostocker Flott‘ hett bet 1870 duwwelt so väl Tonnasch‘. De Woren warden meist oewer Stettin, Lübeck orrer Hamborg inköfft. Bet 1893 kriggt dat Land de staatlich‘ Iesenbahn.

Maschinenbuug un Fabriken, de Äten un Drinken verarbeiten daun, enstahn nich blot in de Städten an de See. De Zuckerfabriken wiesen, dat sei up den niegsten Stand vun Europa sünd. 1862 ward de Arwpacht vun Buernstäden in Mäkelborg-Schwerin tau‘n Gesetz. Gaudsbesitter buugen ehre Hoffstäden ut, intensivieren den Ackerbuug un laten dat Rindveih up Gräunland grasen. De miehrsten Gaudshoffstäden hebben oewer 100 ha.

De Literatur besinnt sick up Schriewerslüüd ut de Region, so as Fritz Reuter un John Brinckman.

Wilhelm vun Prüßen ward 1861 krönt. 1871 ward hei tau‘n düütschen Kaiser. Nah denn sien tiedigen Dot ward sien Sœhn Wilhelm II. (1859-1941) de düütsche Kaiser. Pommern winnt 17 Sitz‘ in den Düütschen Rieksdag. Ein Provinzialverband mit’n Landdag, mit’n Provinzialutschuss un Lanneshauptmann orrer Lannesdirekter ensteiht. Bet 1881 dröppt sick de Kommunallanddag vun Nie-Vörpommern in Stralsund. As sei sick denn mit Olt-Pommern tausamenschluten dröppt sick de Provinziallanddag denn in Stettin. 1891 bringt de Landgemeindeordnung de Reformen tau’n Enn.

De Universität ward tau ‘ne moderne Forschungsinrichtung för Medizin, Rechtsspräkung, Theologie un Philologie. Stettin ward utbuugt as gymnasialen Standuurt. Dor warden kathol’sche Schaulen grünnt. Barth kriggt 1860 ‘ne Stüermannsschaul.

De Nuurddüütsche Bund hägt 1869 de Plicht ‘ne Gill tautauhüüren up. De Schipperie is in’n Upschwung. De Haben vun Barth ward utbuugt. Gaudsbesitter hebben dor Zuckerfabriken. Bet 1897 enstahn in Torgelow teihn niege Geiterien. Stettin ward ümmer miehr tau dat Industriezentrum. De iesenbahn ward 1879 stattlich makt. Nah 1880 geiht dat mit den Haben vun Swienemünn‘ bargdal. Dat kümmt, weil sei den Kanal "Kaiserfohrt" buugt hebben un so de groten Schäpen direktemang nah Stettin führen. Oewer de Iesenbahn vun Berlin nah Swienemünn un ok de "Nurdbahn" nah Stralsund bringen Bad’gäst un Geld in de Kass. Bet 1897 is jedein Kreisstadt an de Iesenbahn anschloten. In Stralsund, Demmin, Griepswold un Pasewalk sitten prüß’sche Truppen, för de Kasernen buugt warden. In de Ueckermünner Heid‘ grünnen sick 63 Teigelien. Sassnitz ward tau den Hauptuurt för de Kried-Industrie un 1899 grünnen 17 Ünnernähmen tausamen ‘n Kartell.

Kunstmalers grünnen as Frielichtmalers Kolonien, mag de hett Ahrenshoop de gröttst Bedüdung. De Inseln vun Vörpommern warden ok Künstler- un Bad’uurte.

In Pommern gifft dat ümmer weniger Buernstellen. So üm un bi 243.000 Pommern wannern ut nah Amerika. De Inwahners up’n Land warden üm 20 Perzent weniger. De Gaudsbesitters drieben denn Ackerbuug un dat Hollen vun Rindveih ümmer schärper vöran. Vun Düütschland warden in Pommern de miehrsten Kartüffeln aust‘. De Sort vun Tüfften is ein vun de besten Tüchtungen in de Welt. Niegvörpommern hett denn besten Bodden vun de Provinz. Nu giwwt dat oewer tau wenig Arbeitslüüd. Dorüm kamen Arbeitslüüd ut dat Utland. För de Buern bätert sik de Laach 1879 dörch Schutztoll, Förderung vun‘n Staat un dörch de Mechanisierung.

1890 entsteiht de Versicherungsanstalt för Invalidität un för dat Öller in Stettin. 1891 ward de Sünndagsarbeit verbaden. Dörch den Utbuug vun de Grotindustrie wasst sick ein Proletariat rut. De Arbeitslüüd, Handwarkslüüd un ok de Billungsbörger finnen sick tausamen in Sports,-Gesangs- orrer Arbeitslüüd-Billungs-Vereins.

De pommersch‘ Lanneskirch organisiert sick in 56 Kirchenkreis‘. Väle niege Kirchen warden buugt. In Cammin un Stolp läben Oldlutheran’sche. 1875 ward in Stettin de niege Synagog‘ för 1700 Lüüd weiht. Kathol’sche Gemeinden gifft dat in Stettin, Stralsund, Stargard, Griepswold, Bergen un Pasewalk.